M is for Man, Music, Mozart
16.02.2025
I SOLISTI brengt een muzikaal saluut aan Louis Andriessen in Antwerpen (Belgische première) na de eerdere passage met dit project in Muziekgebouw aan ‘t IJ in Amsterdam (waar het enkele jaren geleden ook al de Staat bracht – I SOLISTI kreeg voor dit concert vijf sterren in de Volkskrant) en in Musis Arnhem.
Het ensemble staat onder leiding van Martijn Dendievel.
I SOLISTI combineert in dit programma 2 iconische werken van Andriessen: Workers Union en M is for Man, Music, Mozart (met sopraan Laura Bohn).
Van Andriessens boezemvriend, componist Martijn Padding staat de Belgische première Two Trumpets descending op het programma (een opdracht van I SOLISTI i.s.m. Fonds Podiumkunsten Nederland).
Van Andriessens boezemvriend, componist Martijn Padding staat de Belgische première Two Trumpets descending op het programma (een opdracht van I SOLISTI i.s.m. Fonds Podiumkunsten Nederland).
Workers Union – Louis Andriessen
Workers Union is een werk dat alles in zich heeft waar Andriessens eigen groep ‘De Volharding‘ voor stond. Het heeft de power die bij het betonnen karakter van de ferme blazersbezetting past en de ouderwets socialistische titel volgt uit het typisch jaren zeventig engagement waarmee kunstenaars en intellectuelen aansluiting zochten bij de arbeidersklasse.
Brutale muziek, die als een linkse directe aankwam en niet verwaterde in het decadente parfum van al dat romantische sentiment waartegen de generatie van Andriessen zich verzette. Workers Union is de afspiegeling van een rebelse sfeer, het engagement en de democratische structuur van het ensemble. Het beukende ritme van het stuk – waaraan de popmuziek van de jaren zeventig niet vreemd is – is exact uitgeschreven, maar de melodie is genoteerd als een globaal te volgen lijn. Het is een eigen, uitgebeende ruige variant van de jonge minimal music uit die tijd.
Brutale muziek, die als een linkse directe aankwam en niet verwaterde in het decadente parfum van al dat romantische sentiment waartegen de generatie van Andriessen zich verzette. Workers Union is de afspiegeling van een rebelse sfeer, het engagement en de democratische structuur van het ensemble. Het beukende ritme van het stuk – waaraan de popmuziek van de jaren zeventig niet vreemd is – is exact uitgeschreven, maar de melodie is genoteerd als een globaal te volgen lijn. Het is een eigen, uitgebeende ruige variant van de jonge minimal music uit die tijd.
Two Trumpets descending – Martijn Padding
Martijn Padding schreef Two Trumpets descending in opdracht van I SOLISTI. Hij ziet dit werk expliciet niet als een in memoriam. Als Andriessens boezemvriend is hij net als zijn leraar niet zo van het romantisch sentiment. ‘Muziek is geen vehikel voor de grote emotie van een in memoriam’ aldus Padding. ‘Dat zou Louis nooit gewild hebben.’ Andriessen was een meester in het fileren van het sentiment. Zijn muziek raakt aan een essentie die onder al die emotie uit het dagelijks leven ligt. Two Trumpets descending is niet meer dan wat de titel meldt: een stuk voor twee naar de diepte afdalende trompetten en ensemble. ‘Het is een dialoog tussen die twee trompetten onderling en tussen hen en het ensemble’ zegt Padding. ‘Een gesprek dus, en dat verwijst voor mij dan naar een stuk dat ik samen met Louis gemaakt heb (in 2021) dat een dialoog is tussen Louis en mezelf. Wij hebben altijd ontzettend veel gepraat. Nooit vrijblijvend. Het moest altijd ‘ergens’ over gaan. Geen verdriet dus, maar een gesprek. Dat is natuurlijk de essentie van vriendschap: ‘praten met elkaar’.
M is for Man, Music, Mozart – Louis Andriessen
M is for Man, Music, Mozart is muziektheater waarin film de opvoering op het toneel vervangt. Het is de verfilming van een stuk dat Mozart gedenkt zonder dat die er zelf aan te pas komt.
De tekst en de verfilming vertellen het scheppingsverhaal net een beetje anders dan in de bijbel. God schept van alles, komt bij de mens uit en bedenkt dan de muziek en direct daarna Mozart.
De film die Andriessen samen met regisseur Peter Greenaway maakte gaat niet zo zeer om de inhoud, als wel om de strakke vormgeving, waarin vaak meerdere beeldlagen in verschillende kaders te zien zijn. De koele abstractie van al die kaders en hoe ze zijn geplaatst, omlijst vier naakte dansers die patronen dansen die niet expliciet het verhaal van de voorstelling uitbeelden. Het contract tussen het provocerend fysieke van die naakte dansers en de strak berekende vormgeving sluit aan op de perfecte structuren, het evenwicht en het gevoel voor verhoudingen dat Andriessens muziek kenmerkt, terwijl ze toch warmbloedig is.
De film die Andriessen samen met regisseur Peter Greenaway maakte gaat niet zo zeer om de inhoud, als wel om de strakke vormgeving, waarin vaak meerdere beeldlagen in verschillende kaders te zien zijn. De koele abstractie van al die kaders en hoe ze zijn geplaatst, omlijst vier naakte dansers die patronen dansen die niet expliciet het verhaal van de voorstelling uitbeelden. Het contract tussen het provocerend fysieke van die naakte dansers en de strak berekende vormgeving sluit aan op de perfecte structuren, het evenwicht en het gevoel voor verhoudingen dat Andriessens muziek kenmerkt, terwijl ze toch warmbloedig is.
De muziek van M is for Man, Music, Mozart is een opeenstapeling van gedreven ritmische patronen in de blazers – het stuk werd gemaakt voor de Volharding – en de klare lange lijnen van de koel warme melodieën die oorspronkelijk voor jazzzangeres Astrid Seriese zijn geschreven. Die zanglijn dient om zonder vibrato gezongen te worden om zo iets objectiefs te krijgen dat boven het sentiment uitstijgt. Het is muziek waarin ritmische opwinding en onthechte schoonheid samengaan in grandioos opgebouwde structuren vol Stravinskyaanse harmonieën en geweldig goed getimede wisselingen. Enorm helder, direct en altijd meteen te volgen, maar ook met die alles overstijgende abstractie die net zo emotioneert als de onbevattelijke schoonheid van de schepping die in dit werk werd bekroond met Mozart.
Lees meer over dit project in het magazine Reflections van I SOLISTI