de toonbank

Deze bijdrage van I SOLISTI verscheen oorspronkelijk in het magazine Reflections

Jong, aanstormend toptalent onder de vleugels van een ervaren meester: het succesrecept van de I SOLISTI Academy ervaart u in dit boeiend programma. Pianist Jan Michiels, sinds vele jaren kernlid van I SOLISTI, bundelt de krachten met drie I SOLISTI NextGeneration Artists, het traject voor talentontwikkeling van gevorderde jonge artiesten. Naast meesterlijke kamermuziek van Beethoven, Stravinsky en Poulenc brengen ze met Droombeelden van Wim Henderickx een ode aan de in 2022 veel te vroeg overleden Vlaamse componist die jarenlang innig met I SOLISTI samenwerkte. Siebe Thijs was student van Wim en componeert nieuw werk voor de vier musici in samenwerking met dichter en performer Lotte Dodion.

Een concert volledig in het teken van artistieke continuïteit én vernieuwing — twee begrippen die zeker niet elkaars tegengestelden hoeven te zijn — tussen verschillende generaties. Op de première in Lier krijgt het project nog een extra dimensie door de Troostfabrik, een project waarbij troost in het kader van Allerheiligen centraal staat. Bovendien is Wim Henderickx geboren en getogen Lierenaar, dus dat wordt ongetwijfeld een bijzonder moment in het bijzijn van zijn familie en vrienden.

Tijdens een dubbelinterview spraken we met componist Siebe Thijs over zijn nieuwe compositie voor I SOLISTI, de verhouding tot het werk van Wim en de samenwerking met Lotte Dodion. Met Balder Dendievel hadden we het over het tot stand komen van het programma en zijn traject als NextGeneration Artist bij I SOLISTI.

Siebe, Francis Pollet vroeg jou om als oud-student van Wim Henderickx een nieuw werk te schrijven waarbij je je ten dele zou laten inspireren door het trio Droombeelden, destijds door Wim voor Francis en I SOLISTI geschreven. Hoe voelde het om met deze vraag aan de slag te gaan?

Enerzijds vond ik het zeer inspirerend om aan de slag te gaan met Droombeelden, een prachtig werk van Wim dat intussen al meer dan 35 jaar geleden (in 1988) gecomponeerd werd. Anderzijds liet ik het stuk ten dele los en deed ik mijn eigen ding. Eerst en vooral ging (stads)dichter Lotte Dodion aan de slag met de vier taferelen/delen van Droombeelden en baseerde ze haar vier gedichten op de klanken en de beelden die deze bij haar opriepen. Toen haar gedichten klaar waren, ben ik aan de muziek begonnen en maakte ik vier muzikale fragmenten die hierbij aansluiten. Ik liet me dus in eerste instantie inspireren door de muziek van Wim en vervolgens door de gedichten van Lotte.

Je werkte vroeger reeds samen met I SOLISTI naar aanleiding van Composers Lab; toen was kortfilm een inspiratiebron, nu is het tekst. Ga je als componist vaak in dialoog met andere kunstvormen?

Deze multidisciplinaire werkwijze werkt voor mij zeer goed. Ik focus mij de laatste tijd naast muziek voor muziekensembles ook steeds meer op de creatie van muziektheater en interdisciplinaire projecten zoals installaties en geluidskunst voor film en video. In muziektheater ben ik gewend om met tekst aan de slag te gaan.
De tekst die Lotte Dodion me aanreikte, resoneerde voor mij onmiddellijk en leidde tot een zeer fijn schrijfproces. Ik maakte vier miniaturen die geïnspireerd zijn door de vier gedichten, maar waarin ik ook Wim zijn werk als een soort echo wou laten weerklinken. Het tweede deel van Wim zijn werk Droombeelden eindigt op een fermata. Ik besloot om van deze fermata gebruik te maken en mijn nieuw werk te beschouwen als een uitgeschreven, als het ware geëxplodeerde fermata. Alsof er een stroom van gedachten onder die fermata wordt geplaatst, als interlude middenin Wim zijn originele werk. De gedichten van Lotte Dodion maken deel uit van de compositie en worden live gebracht door de musici zelf. De stem wordt zo een deel van het instrumentarium van de musici en wordt ook nog op andere momenten in het stuk ingezet. Tussen het tweede en derde deel van Droombeelden komt er dus met mijn nieuwe stuk een ode aan Wim waarvan ik alle details hier nog niet allemaal onthul (lacht).

Hoe verliep de samenwerking tussen jou en (stads)dichteres Lotte Dodion tijdens het maakproces?

Dat verliep zeer organisch en voelde juist aan. Na een eerste conceptueel overleg in samenwerking met Francis voelden we dat we meteen op dezelfde golflengte zaten. We kwamen overeen dat Lotte eerst de gedichten zou schrijven, geïnspireerd door de muziek van Droombeelden. Op een gegeven ogenblik heb ik dan van haar deze gedichten ontvangen en ben ik aan de slag gegaan met de muziek op en met de tekst. Het was een droom van een samenwerking en ik ben bijzonder benieuwd om het verklankte resultaat te horen.

Balder, als jong musicus, recent aangesteld als hobo solo bij Philzuid, kan je excelleren in een eerder traditionele orkestomgeving. Bij I SOLISTI als NextGeneration Artist bewandel je bewust ook andere paden. Hoe kijk je intussen naar jouw NextGeneration traject van de voorbije jaren?

Als I SOLISTI Youngstar en later NextGeneration Artist heb ik de kans gekregen om mij voortdurend te vervolmaken als uitvoerend musicus, in samenwerking met andere jonge toptalenten en professionals van I SOLISTI. Mijn allereerste project met I SOLISTI in 2017 was Avontuur van Karel Goeyvaerts, een concerto voor piano en blazers. Ik was toen nog erg jong (15) en stond meteen met een topper als pianist Jan Michiels op het podium. Ik ken niemand op de planeet die beter Goeyvaerts speelt dan Jan Michiels. Sedertdien is mijn motto: als ik met Jan Michiels kan samenwerken zal ik het doen!
Maar los van het uitvoeren stond binnen NextGeneration ook steeds het maakproces vrij centraal in mijn traject. Zo heb ik de voorbije jaren de kans gekregen om zelf een project uit te denken en te creëren in samenwerking met actrices, zandkunstenaars en met verschillende compositieopdrachten aan jonge componisten. Dit project, Metamorfosen, werd nadien door I SOLISTI in productie genomen en toert intussen nog steeds. Als jong musicus zijn dergelijke trajecten een uniek leerproces om je niet alleen als uitvoerder, maar ook als conceptueel denker en ondernemend kunstenaar te ontwikkelen.
Het project TIMELESS DIALOGUES is daar opnieuw een mooi voorbeeld van. Van bij het ontstaan van het concept om een programma te maken met Jan Michiels en I SOLISTI NextGeneration Artists werd ik door Francis (Pollet) betrokken om mee na te denken over de invulling daarvan. Vermits Droombeelden van Wim Henderickx het uitgangspunt was, kwamen we vrij snel bij het idee om ook een opdracht te geven aan (diens gewezen student) Siebe Thijs om een nieuw werk te creëren in dezelfde bezetting als eerbetoon aan Wim. Siebe had ik beter leren kennen tijdens het ontwikkelen van Metamorfosen. De idee om NextGeneration artists in dialoog te laten gaan met een pianist van het kaliber van Jan Michiels is typisch voor de I SOLISTI Academy. Deze dialoog tussen verschillende generaties is steeds erg verrijkend. De rest van het programma kwam verder organisch tot stand in open gesprekken tussen Francis en mezelf. Zo kwamen we uiteindelijk uit bij het muzikale programma waarbij ook klarinet een belangrijke rol zal spelen en hebben we drie NextGeneration musici die samen het podium delen met Jan Michiels: naast mezelf zijn dat klarinettist Emile Souvagie en fagottist Jappe Dendievel.
Ook dramaturgie is iets waarover binnen I SOLISTI altijd goed wordt nagedacht. Zo zijn we nog een stapje verder gegaan toen Cultuurcentrum Lier specifiek vroeg naar een programma rond troost voor hun project de ‘Troostfabrik’ en suggereerde Francis om (stads)dichteres Lotte Dodion te betrekken in het project met gedichten bij elk van de vier delen van de creatie van Siebe Thijs. Deze multidisciplinaire aanpak is ook weer typisch I SOLISTI en ligt me erg. Ik ben zeer benieuwd naar hoe deze muziek van Siebe en de teksten van Lotte als één geheel zullen gebracht worden. Opnieuw op de planken staan met de andere toptalenten van I SOLISTI NextGeneration, mijn broer Jappe op fagot en Emile Souvagie op klarinet wordt een feest!